Zawał serca – jak go rozpoznać?

W Polsce każdego dnia około 300 osób ma zawał serca. Nie zawsze jego objawem jest ostry ból w klatce piersiowej. Zawał może się objawiać dolegliwościami, które wcale nie kojarzą się z atakiem sercowym. Jak rozpoznać zawał serca? Jakie są objawy zawału serca?

Zawał serca: objawy typowe i nietypowe

Objawem typowego zawału serca jest ostry ból odczuwany w środkowej części klatki piersiowej, za mostkiem. Pacjenci określają go jako pieczenie, rozpieranie, rozrywanie, ucisk lub dławienie. Jeśli trwa krótko (kilka minut), najprawdopodobniej jest to ból wieńcowy – typowy objaw choroby niedokrwiennej serca. Gdy utrzymuje się dłużej (nawet pół godziny), zwykle oznacza atak serca. Ale nie zawsze tak jest. Zawał może bowiem dawać objawy, które zwykłemu człowiekowi trudno powiązać z sercem. Nietypowymi sygnałami zawału mogą być:

• silna duszność bez wysiłku fizycznego, czyli duszność spoczynkowa;
• uciskowy ból pleców między łopatkami;
• symetrycznie występujące dokuczliwe bóle stawów łokciowych lub barkowych;
• bóle żuchwy i krtani;
• silny ból w górnej części brzucha, podobny do tego, który towarzyszy chorobom przewodu pokarmowego, np. atakowi choroby wrzodowej;
• nudności lub wymioty, odbijanie się oraz dolegliwości gastryczne (np. biegunka), których nie da się uzasadnić, np. zatruciem pokarmowym.

Warto zapamiętać te symptomy, aby w porę wezwać pomoc i uratować własne lub czyjeś życie.

Zawał serca – liczy się czas

Skala spustoszeń poczynionych w sercu przez zawał zależy zwykle od czasu, w jakim chory trafi do szpitala. Zasada jest jedna – im szybciej, tym większe szanse na wyzdrowienie. W ciągu 3, nawet 6 godzin można przeprowadzić zabieg udrożnienia naczynia, a jeśli nie jest to możliwe – podać leki rozpuszczające zakrzep. Ale po 12 godzinach od pojawienia się ostrego bólu zawałowego niewiele można już zrobić. Często kończy się to śmiercią.

Zawał serca – czujność popłaca

Zwiększone ryzyko zawału może wynikać z trybu życia, ale też z obciążeń dziedzicznych i tych związanych z wiekiem lub płcią. Osoby, których dotyczą choćby dwa z poniższych stwierdzeń, muszą szczególnie dbać o serce, by uniknąć zawału:

• wiek powyżej 45 lat, u mężczyzn i powyżej 55 lat u kobiet;
• przebyte zawały serca u rodziców lub rodzeństwa w młodym wieku;
• palenie papierosów;
• nadciśnienie tętnicze;
• cukrzyca;
• otyłość i brak aktywności fizycznej;
• wysoki poziom cholesterolu;
• przewlekły stres.

 Zawał serca – pierwsza pomoc

• Karetka pogotowia. Nie wolno ignorować żadnych objawów, które sygnalizują nieprawidłową pracę serca. Wezwanie karetki pogotowia to pierwsza i podstawowa czynność, którą należy wykonać jeżeli pojawią się dolegliwości bólowe, takie jak: przedłużający się silny, dławiący i gniotący lub piekący ból w klatce piersiowej, często towarzyszy mu duszność, potliwość, uczucie lęku i zagrożenia.
• Leki. Jeżeli chory jest przytomny, powinien zażyć leki, w których składzie znajduje się kwas acetylosalicylowy (aspiryna) rozrzedzający krew i zapobiegający powstawaniu skrzepów żył. Dawka zalecana przez lekarzy to ok. 150-235 mg w tabletce niepowlekanej. Takie leki powinny znajdować się w apteczce biurowej lub w rzeczach osobistych chorego.
• Właściwa pozycja. Jeżeli chory jest przytomny, należy zapewnić mu wygodną pozycję leżącą. Osoba nieprzytomna powinna znaleźć się w tzw. pozycji bezpiecznej, kiedy czekamy na pomoc medyczną. Chory powinien maksymalnie ograniczyć ruchy, aby nie zwiększać powrotu krwi żylnej do serca i nie obciążać w ten sposób jeszcze bardziej mięśnia sercowego.
• Świeże powietrze. Jeżeli mamy taką możliwość, to uchylmy okna i otwórzmy drzwi. Dostęp świeżego powietrza ułatwi oddychanie i odpręży chorego. Dla swobody oddychania osoby poszkodowanej dobrze jest rozluźnić jej krawat, rozpiąć koszulę i pasek od spodni.
• Reanimacja. W przypadku kiedy chory straci przytomność, ustanie praca serca i oddech, a ciągle jeszcze czekamy na przyjazd ratownika medycznego, należy wykonać reanimację krążeniowo-oddechową, czyli sztuczne oddychanie i masaż serca. Trzeba udrożnić drogi oddechowe (odchylić głowę poszkodowanego do tyłu, sprawdzić czy nie ma niczego w ustach), a następnie wykonywać masaż serca, naprzemiennie wpompowując powietrze do płuc, aż do momentu kiedy czynności życiowe zostaną przywrócone.

Więcej informacji :

1. http://www.poradnikzdrowie.pl/zdrowie/uklad-krwionosny/zawal-serca-w-pracy-pierwsza-pomoc_36258.html

2. http://www.poradnikzdrowie.pl/zdrowie/uklad-krwionosny/zawal-sarca-jak-go-rozpoznac-nietypowe-oznaki-zawalu-serca_39298.html